De PlanDag is een gezamenlijk initiatief van Stichting Planologische DiskussieDagen (PDD), Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen (BNSP) en de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP).

In dit boek vindt u de verschillende bijdragen voor de PlanDag 2019. De inzendingen van papers, opinies en praktijkbesprekingen in deze bundel zijn geordend naar de themasessies op de PlanDag. Een overzicht van bijdragen op alfabetische volgorde naar auteur vindt u onder 'Overzicht Abstracts' (zie p.11).

Inleiding

Het gaat goed, met de economie, met ons algemeen welzijn. Ook ruimtelijke kwaliteit krijgt opnieuw aandacht, en steeds vaker laten we niet-monetaire waarden zoals collectiviteit, duurzaamheid, inclusiviteit, circulariteit etc. meewegen in onze ruimtelijke keuzes. Een ideale tijd dus, om daadwerkelijk zaak te maken van de grote transities waar onze huidige maatschappij voor staat: duurzaamheid, energie, mobiliteit, klimaat, digitalisering, inclusiviteit....

Tegelijkertijd zorgt een goed draaiende economie voor zowel tijd- als ruimtedruk. Bekende en nieuwe vragen om ruimte buitelen over elkaar. Meer woningen, nieuwe vervoersvormen, energiezuinige wijken, klimaat-adaptieve steden, werklocaties voor de nieuwe economie, meer robuuste en bio-diverse groenstructuren, natuur-inclusieve en stadsgerichte landbouw, open ruimte ... het lijstje lijkt oneindig. Samen met de ruimtelijke opgaven stapelen zich ook het aantal actoren op dat bij ruimtelijke transformaties betrokken is: overheden, bedrijven, burgers, belangenverenigingen, investeerders,
... We willen steeds maar meer met meer...

Aan meer met meer zit echter ook een keerzijde. Steeds meer mensen haken om diverse redenen af. De actualiteit van klimaatmarsen en manifestaties van gele hesjes zetten aan het denken. Omgevingsbeleid staat daarmee ook voor de opgave om een binnen de grenzen van de fysieke leefomgeving een nieuw welvaartsmodel uit te denken en vorm te geven. Een model dat alle groepen van de maatschappij zin geeft om mee te stappen in de genoemde transities.

Het thema van de PlanDag 2019 is hiermee: "Meer met Meer". Hoe doe je dat? Hoe koppel je de grote transities aan de diverse vragen om ruimte? Hoe organiseer je ruimtelijke transformaties die meerdere opgaven samenbrengen, en door uiteenlopende actoren worden ingezet? Hoe kun je opgaven slim met elkaar combineren? Hoe krijgen we de samenleving in al zijn diversiteit mee? Hoe regel je financiering voor transformaties waarvoor de verantwoordelijkheid en betrokkenheid over meerdere actoren en beleids- velden verspreid is? Welke nieuwe vraagstukken en dilemma's komen voort uit dit "meer met meer" plannen?

De ambitie is om op basis van alle bijdragen en discussie uiteindelijk een beeld te kunnen vormen over hoe we 'Meer met Meer' op een goede manier kunnen inzetten, welke voorbeelden ons hierbij op weg helpen en wat dat van ons als ruimtelijke profes- sionals vraagt. In de voormiddag zullen Guy Gypens (algemeen en artistiek directeur van het kunstencentrum Kaaitheater in Brussel) en Bob D'Haeseleer (Schepen Ruimtelijke Ordening, Stadsvernieuwing, Omgeving, Duurzaamheid van Eeklo) onder leiding van Bart Cosijn (moderator) het debat aftrappen. Hierna volgt een key-note door Floris Alkemade Rijksbouwmeester, voorzitter van het College van Rijksadviseurs) over Panorama Nederland. Bart Cosijn zal vervolgens als moderator het debat met de zaal verder modereren.

Naast het hoofdthema in de voormiddag, is in twee parallelle namiddagsessies een diversiteit aan onderwerpen aangesneden. Deze onderwerpen kunnen worden beschouwd als de vlaggen die een zeer verscheiden lading voor discussie tussen Nederlandse en Vlaamse planners dekken. Ter inspiratie van de inzenders hebben betrokken experts uit de Vlaamse en Nederlandse plannerswereld deelgenomen aan deze themasessies. Hierna volgen de onderwerpen en hun moderatoren en reflectanten.

1. MEER open ruimte vraagt om MEER ambitie

RONDE 1 – Moderator: René van der Lecq (bestuur Plandag)
Reflectant: Geoffrey Vanderstraeten (Vlaamse Overheid, Departement Omgeving) RONDE 2 – Moderator: Elke Vanempten (bestuur Plandag)
Reflectant: Thomas Hartman (Wageningen University & Research)

2. MEER leren door MEER ambitie

Moderator: Geiske Bouma (bestuur Plandag)
Reflectant: Bas Waterhout (Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur)

3. MEER leren met MEER mensen

Moderator: Beitske Boonstra (bestuur Plandag)
Reflectant: Jeroen Niemans (Hiemstra en de Vries)

4. MEER kunnen met MEER data

Moderator: René van der Lecq (bestuur Plandag)
Reflectant: Jeroen van Schaick (Provincie Zuid-Holland)

5. MEER kosten MEER delen

Moderator: David Dooghe (bestuur Plandag)
Reflectant: Marc Hanou (Planbureau voor de Leefomgeving)

6. Met MEER actoren MEER doen voor klimaat en energie

Moderator: David Dooghe (bestuur Plandag)
Reflectant: Roel Massink (Gemeente Utrecht)

7. MEER mobiliteit MEER ambitie

Moderator: Geiske Bouma (bestuur Plandag)
Reflectant: Hans Tindemans (VRP)

8. MEER economie MEER ambitie

Moderator: Rien Van der Wall (bestuur Plandag)
Reflectant: Kobe Boussauw (Vrije Universiteit Brussel)

9. Excursie – Fietstocht naar inspirerende 'MEER met MEER'-plekken

Begeleiding: Hugo Meeus (coördinator Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit) en Ive Van Bouwel (coördinator projecten stedelijke ontwikkeling van de stad Turnhout)